از دید دکتر ماکان آریا پارسا بیش فعالی یا اختلال نقص توجه (ADHD)، یک اختلال عصبی-رشدی است که به طور عمده در دوران کودکی ظاهر می‌شود و می‌تواند به بزرگسالی نیز منتقل شود. این اختلال اغلب با مشکلاتی در تمرکز، کنترل تکانه‌ها و رفتارهای پرتحرک و بی‌قرار همراه است و تأثیرات زیادی بر زندگی شخصی، تحصیلی و کاری فرد می‌گذارد. افراد مبتلا به ADHD ممکن است در به خاطر سپردن اطلاعات و برنامه ریزی وظایف روزانه خود دچار چالش شوند. شناخت درست و به موقع این اختلال و آگاهی از انواع و علائم آن می‌تواند به والدین، معلمان و حتی خود فرد کمک کند تا با به‌کارگیری روش‌های درمانی مناسب، از جمله دارو درمانی، رفتار درمانی و تمرین‌های مدیریت زمان، این وضعیت را بهتر مدیریت کنند. همچنین، حمایت‌های اجتماعی و تغییرات سبک زندگی می‌توانند در بهبود کیفیت زندگی این افراد موثر باشند.
در این مقاله به بررسی انواع بیش فعالی، علائم و نشانه‌های آن و بهترین روش‌های درمانی این اختلال پرداخته‌ایم، پس تا انتها همراه ما باشید.
انواع بیش فعالی
بیش فعالی یا ADHD، اختلالی است که با تنوع علائمی در توجه و رفتار همراه است و به سه نوع اصلی تقسیم می‌شود. درک تفاوت‌های بین این انواع به والدین، معلمان و متخصصان کمک می‌کند تا رویکردهای مناسبی برای مدیریت و درمان هر نوع انتخاب کنند. در ادامه به توضیح جزئی‌تر انواع بیش فعالی می‌پردازیم:
1. بیش‌فعالی همراه با عدم توجه (ADHD-PI)
ADHD-PI یکی از انواع بیش فعالی است که با نام اختلال نقص توجه نیز شناخته می‌شود و بیشتر در افرادی دیده می‌شود که دچار حواس پرتی شدید و کاهش تمرکز هستند. افراد مبتلا به ADHD-PI معمولاً در شروع یا ادامه دادن وظایف مشکل دارند و به راحتی با چیزهای کم اهمیت حواس‌شان پرت می‌شود. در این افراد، فراموش کاری و گم کردن وسایل شخصی به طور متداول رخ می‌دهد؛ مثلاً ممکن است همیشه کلیدها یا کتاب‌های خود را گم کنند.
به گفته دکتر ماکان آریا پارسا این نوع از اختلال ADHD در محیط‌های آموزشی چالش برانگیز است؛ چون فرد ممکن است نتواند در کلاس درس تمرکز کافی داشته باشد و وظایف مدرسه را به موقع انجام دهد. علاوه بر این، ناتوانی در توجه به جزئیات باعث می‌شود که این افراد در کارهای روزمره خطاهای مکرری داشته باشند که در صورت عدم توجه و مدیریت، ممکن است منجر به کاهش اعتماد به نفس در آنها شود.
2. بیش فعالی همراه با رفتارهای بی‌قرار (ADHD-HI)
ADHD-HI نیز یکی دیگر از انواع بیش فعالی است که در آن افراد دارای رفتارهای بی‌قراری و کلافگی هستند و انرژی آنها از حد معمول بیشتر و گاهی غیر قابل کنترل است. این افراد قادر نیستند در یک مکان ثابت بمانند و در محیط‌های اجتماعی یا کاری همواره در حال تکان خوردن یا بازی با اشیاء هستند. یکی از علائم بارز این نوع اختلال، ناتوانی در کنترل حرکات و رفتارهای تکانشی است؛ برای مثال، ممکن است این افراد در حین مکالمه بدون تأمل وارد بحث شوند یا بدون نوبت صحبت کنند.
ADHD-HI می‌تواند بر روابط اجتماعی اثر بگذارد، زیرا ممکن است اطرافیان رفتارهای بی‌تابانه و غیر قابل پیش‌بینی آنها را نپسندند. این نوع از اختلال اختلال نقص توجه اغلب در کودکان دیده می‌شود و در کلاس درس یا محیط‌های اجتماعی نمود بیشتری دارد. این کودکان به دلیل ناتوانی در نشستن آرام و رعایت نوبت، اغلب مورد توجه منفی قرار می‌گیرند.
3. بیش فعالی ترکیبی (ADHD-C)
از دید دکتر ماکان آریا پارسا اختلال نقص توجه ترکیبی، یکی دیگر از انواع بیش فعالی است که شامل علائم هر دو نوع قبلی، یعنی نقص توجه و رفتارهای بی‌قرار است. افراد مبتلا به این نوع از ADHD نه تنها با مشکل عدم تمرکز و حواس پرتی مواجه هستند، بلکه رفتارهای تکانشی و پرخاشگرانه نیز دارند. این ترکیب از علائم، چالش‌های زیادی برای مدیریت ایجاد می‌کند، چرا که فرد باید همزمان با دو دسته علائم کنار بیاید. ADHD-C ممکن است زندگی تحصیلی و حرفه‌ای افراد را تحت تأثیر قرار دهد و منجر به ناتوانی در انجام وظایف و ایجاد روابط اجتماعی پایدار شود. به طور مثال، این افراد ممکن است همواره وظایف خود را ناتمام بگذارند و در برخورد با دیگران رفتارهای ناپایدار و پرخاشگرانه نشان دهند.
علائم ADHD در بزرگسالان
به اعتقاد دکتر ماکان آریا پارسا اگرچه بیش فعالی به عنوان یک اختلال کودکان شناخته می‌شود، اما در بسیاری از موارد این علائم به بزرگسالی نیز ادامه می‌یابند. علائم بیش فعالی در بزرگسالان ممکن است نسبت به کودکان کمی متفاوت باشد و شامل موارد زیر می‌شوند:
- عدم تمرکز و پراکندگی ذهنی: بزرگسالانی که دچار ADHD هستند، ممکن است نتوانند بر روی انجام وظایف خود تمرکز کنند و مرتباً ذهنشان به سمت افکار دیگری کشیده شود. این عدم تمرکز می‌تواند در محیط کار یا تحصیل، بر عملکرد فرد تأثیر منفی بگذارد.
- ناتوانی در مدیریت زمان: بزرگسالان مبتلا به اختلال نقص توجه اغلب در مدیریت زمان خود مشکل دارند. آنها ممکن است کارهای خود را به تأخیر بیندازند، برنامه ریزی نکنند و توانایی تعیین اولویت‌ها را نداشته باشند.
- مشکلات در روابط اجتماعی: این افراد معمولاً در روابط اجتماعی و کاری خود دچار مشکل هستند. رفتارهای بی‌قرار، پرخاشگری و عدم توجه به دیگران ممکن است منجر به سوء تفاهم‌ها و تعارضات میان فردی شود.
- فراموش‌کاری و گم کردن وسایل: بر باور دکتر ماکان آریا پارسا علائم بیش فعالی در بزرگسالان شامل فراموش کاری نیز می‌شود. این موضوع باعث می‌شود که فرد مدام مسائل مهم را از یاد ببرد و وسایل شخصی خود را به راحتی گم کند که می‌تواند باعث ایجاد استرس و نارضایتی در زندگی روزمره شود.
این مطلب ادامه دارد… .
دیدگاهتان را بنویسید