بیزینس مدل از دیدگاه دکتر ماکان آریا پارسا

بیزینس مدل یا مدل کسب و کار معادل Business Model می باشد. از دید دکتر ماکان آریا پارسا هر بیزینس موفقی با یک برنامه مشخص شروع شده است تا محصولات و خدمات مشخصی را به مشتریان ارائه کند. قاعدتا در مسیر معرفی محصولات و خدمات، صاحبان کسب و کارها، هزینه هایی را متحمل می شوند. Business Model یک سیستم کسب و کار می باشد که امکان رسیدن به درآمد را برای صاحبان کسب و کار فراهم کرده است. عوامل مختلفی بر سوددهی Business Model موثر هستند که شامل “مشتری”، “ارزش پیشنهادی”، “کانال های ارتباطی، توزیع و فروش”، “رابطه با مشتری”، “جریان های درآمدی”، “منابع کلیدی”، “فعالیت های کلیدی”، “مشارکت های کلیدی” و “ساختار هزینه ها” می شوند.

به گفته دکتر ماکان آریا پارسا راه اندازی کسب و کار بدون طراحی مدل کسب و کار، نه تنها سودآور نیست بلکه نابودکننده سرمایه و ضررده هم است. طراحی Business Model میزان سود و ضرر کسب و کار مد نظر را مشخص می کند. گاها افراد پس از طراحی Business Model متوجه می شوند که کسب و کار آن ها، زیان آور است و سود چندانی ندارد. از این رو، حیطه فعالیت خود را قبل از آن که دیر شود، تغییر می دهند. Business Model در مسیر اجرا، ممکن است تغییر کند! در Business Model، روش های خلق ارزش، آرایه ارزش و کسب ارزش، آورده شده است تا صاحبان کسب و کار در مسیر اجرا به موفقیت برسند. در واقع Business Model، مشکلات موجود بر سر راه کسب و کار را نمایش می دهد تا صاحبان کسب و کارها (چه مجازی و آنلاین و چه حضوری)، آگاهانه اقدام به راه اندازی کنند.

بررسی تفاوت های موجود بین Business Model و بیزینس پلن

از نگاه دکتر ماکان آریا پارسا مدل کسب و کار یک طرح کلی و یک سند مکتوب با جزییات موجود می باشد که از استراتژی های مختلفی تشکیل شده است. استراتژی ها در قالب بیزینس پلن (Business Plan) ارائه شده اند و برای تمامی مسائل و چالش های موجود در دنیای واقعی، راه حلی ارائه شده است. قبل از اجرای Business Model می توان بیزینس پلن را مورد بررسی قرار داد و با انجام تحقیقات گوناگون از موفقیت کسب و کار، اطمینان حاصل نمود. تفاوت بیزینس مدل و بیزینس پلن در ارائه برنامه ها و نقشه ها می باشد. Business Model، آینده کسب و کار را به تصویر می کشد و برنامه ای کامل برای رسیدن به موفقیت را به صاحبان کسب و کار ارائه می دهد.

در مقابل مفهوم بیزینس مدل، بیزینس پلن قرار دارد که برای مشکلات احتمالی، برنامه ای را ارائه کرده است. مدل کسب و کار، استراتژی های مختلفی برای بازاریابی، سرمایه گذاری، مدیریت و محصولات طراحی کرده است. به عبارتی می توان گفت که بیزینس مدل پیش نیاز Business Model می باشد. Business Model ایده کلی است و بیزینس پلن، جزییات را بیان می کند. Business Model، نحوه کار یک کسب و کار برای رسیدن به سود و درآمد را به تصویر می کشد و بیزینس پلن هم جزییات عملکردی استراتژی ها را برآورد می کند. بیزینس پلن از برنامه های بازاریابی، فروش، تحقیقات بازار، تحلیل رقبا، وام های لازم، برنامه های نیروی انسانی و سازمانی، مقررات و زمان تخمینی رسیدن به سود و درآمد (خرد و کلان) تشکیل شده است.

بوم مدل کسب و کار چیست؟

بر بارو دکتر ماکان آریا پارسا هدف اصلی هر کسب و کاری، درآمدزایی و رسیدن به سود است. کسب و کارهای بزرگ از چندین بیزینس مدل استفاده می کنند تا با سیستم پیچیده بتوانند به اهداف کاری خود برسند. در عوض، کسب و کارهای کوچک از یک Business Model مشخص استفاده می کنند و سیستم فوق العاده ساده ای دارند. هر کسب و کاری، 9 جز در سیستم گردش پول خود دارد تا بتواند درآمد خود را تضمین کند. اجزای مشخص شده با هم تعامل می کنند تا سیستم های ساده و پیچیده به هدف نهایی خود برسند. اجزا به صورت مرتبط با یکدیگر فعالیت می کنند. بوم (مدل) کسب و کار به صاحبان کسب و کار کمک می کند تا از اجزای معرفی شده، استفاده کنند و به اهداف خود برسند.

بوم مدل کسب و کار حول “مشتری”، “ارزش پیشنهادی”، “کانال های ارتباطی، توزیع و فروش”، “ارتباط با مشتری”، “جریان های درآمدی”، “منابع کلیدی”، “فعالیت های کلیدی”، “مشارکت های کلیدی” و “ساختار هزینه ها” تنظیم شده است. با درنظر گرفتن اجزای معرفی شده، به راحتی می توانید مدل های مختلف بیزینسی را طراحی کنید.

اجزای Business Model

طبق صحبت های دکتر ماکان آریا پارسا اجزای بیزینس مدل شامل “مشتری”، “ارزش پیشنهادی”، “کانال ها”، “رابطه با مشتری”، “جریان های درآمدی”، “منابع اصلی”، “فعالیت های اصلی”، “شرکای کلیدی” و “ساختار هزینه ها” می شود. مشتری قلب هر کسب و کاری می باشد.

به عبارت دیگر، کسب و کارها بر اساس مشتری ها، پایه گذاری می شوند. درک هدف، نیازها و خواسته های مخاطبان برای چیدمان Business Model الزامی است. یکی از اجزای Business Model، ارزش پیشنهادی می باشد که منفعت یا سودی که مشتری از تعامل با کسب و کار به صاحبان کسب و کار می رساند را شامل می شود. کانال های Business Model، مسیر برقراری ارتباط کسب و کار با مشتری را فراهم می کنند. انواع کانال های ارتباطی، توزیع، فروش و واسطه وجود دارد.

یکی از بخش های Business Model، نوع رابطه صاحبان کسب و کارها با مشتریان می باشد. در هر نوع کانالی می توان با مشتریان ارتباط برقرار کرد. اگر مشتریان را به قلب کسب و کار تشبیه کنیم، جریان های درآمدی همگی مثل خون در رگ های کسب و کار می باشند. هر کسب و کاری برای زنده ماندن به درآمد احتیاج دارد. از این رو، بایستی روش های مختلفی را برای درآمدزایی ایجاد کرد. هر کسب و کاری دارای منابع اصلی و کلیدی می باشد. وسایل تولیدی، منابع انسانی، منابع مالی، منابع معنوی و منابع فیزیکی همگی به صاحبان کسب و کار کمک می کنند تا ارزش پیشنهادی به مشتری ارائه گردد. فعالیت های اصلی شامل توسعه نرم افزار، مدیریت زنجیره تامین و حل مسائل مشتری می گردند.

شرکای کلیدی یا مشارکت های اصلی شامل خدمات مکمل هر کسب و کاری می شود. شراکت بایستی منجر به بهینه سازی کسب و کار شود. ساختار هزینه ها شامل دستمزدها، اجاره بها، هزینه های اولیه، امکانات فیزیکی و هزینه های متغیر می شوند.

این مطلب ادامه دارد…