تکنیک های زبان بدن از نگاه ماکان آریا پارسا

تکنیک های زبان بدن چیست؟ ارتباط مؤثر یکی از پایه‌های اصلی موفقیت در زندگی شخصی و حرفه‌ای است و زبان بدن به عنوان یکی از مهم‌ترین اجزای ارتباط غیرکلامی نقش بسزایی در انتقال پیام‌ها و احساسات ایفا می‌کند. بسیاری از افراد ممکن است در بیان کلامی خود مهارت داشته باشند، اما ناآگاهی نسبت به زبان بدن یا بادی لنگوئج می‌تواند باعث سوءتفاهم‌ها و کاهش اثربخشی ارتباط شود.

از دید ماکان آریا پارسا آموزش زبان بدن و چهره شناسی به ما این امکان را می‌دهد که پیام‌های خود را به شکلی واضح‌تر و جذاب‌تر منتقل نماییم، اعتماد به نفس بیشتری داشته باشیم و روابط بین فردی بهتری برقرار کنیم. در ادامه این مطلب به بررسی مهم‌ترین اصول و تکنیک های زبان بدن پرداخته و راهکارهایی عملی برای ارتقاء مهارت‌های ارتباط غیرکلامی ارائه خواهیم داد.

تکنیک های زبان بدن چیست؟

به گفته ماکان آریا پارسا در دنیای پیچیده ارتباطات انسانی، اغلب ماها بر کلمات و پیام‌های شفاهی تمرکز می‌کنیم. با این حال، بخش زیادی از درک و تعامل ما از طریق نشانه‌های غیرکلامی صورت می‌گیرد.

تکنیک های زبان بدن به مجموعه‌ای از حرکات، حالات چهره، ژست‌ها، وضعیت بدن، تماس چشمی، لحن صدا و حتی سکوت گفته می‌شود که افراد به صورت آگاهانه یا ناخودآگاه از آن‌ها برای انتقال پیام‌ها، احساسات و نیات خود به دیگران استفاده می‌کنند. این تکنیک‌ها بخش مهمی از ارتباطات غیرکلامی را تشکیل می‌دهند و می‌توانند تأثیر قابل توجهی بر نحوه درک و تفسیر پیام‌های ما داشته باشند. نادیده گرفتن این جنبه حیاتی از ارتباط می‌تواند منجر به ایجاد سوءتفاهما، تعاملات ناکارآمد و حتی ایجاد موانع در روابط شخصی و حرفه‌ای شود. از این رو، درک و تسلط بر این تکنیک‌ها، ابزاری ارزشمند برای بهبود کیفیت ارتباطات و دستیابی به تعاملات مؤثرتر به شمار می‌رود.

انواع زبان بدن کدامند؟

انواع زبان بدن، آن حرکات و نشانه‌های غیرکلامی است که احساسات و واکنش‌های فرد را بدون استفاده از کلمات منتقل می‌کند. حالت‌های چهره مانند لبخند، اخم و حرکات ابرو، حرکات چشم و نگاه، حرکات دست و پا، وضعیت بدن و حالت ایستادن یا نشستن، حرکات سر و گردن و همچنین فاصله شخصی بین افراد چند نمونه از زبان بدن هستند. هر یک از این بخش‌ها پیام‌های خاصی را منتقل می‌کنند؛ برای مثال، حالت بدن باز نشان‌دهنده راحتی و اعتماد به نفس است، در حالی که حالت بدن بسته می‌تواند نشانه اضطراب یا دفاعی بودن باشد.

تکنیک های زبان بدن: دست ها

جالب است بدانید که تکنیک های زبان بدن و حرکت دادن دست‌ها بخش‌های مربوط به کلام را در مغز فعال کرده و به این ترتیب، سرعت پردازش کلمات و اثربخشی سخنرانی را بهبود می‌بخشد. حالت‌های مختلف دست‌ها و زبان بدن در روانشناسی معانی متفاوتی را منتقل می‌کنند.

چند نمونه از زبان بدن دست و معانی آنها عبارتند از: نگه داشتن دست‌ها در پشت می‌تواند نشان از اعتماد به نفس و جدیت باشد، در حالی که نشان دادن کف دست‌ها صداقت و تمایل به ایجاد صمیمیت را القا می‌نماید. نشان دادن پشت دست‌ها قاطعیت و حفظ فاصله را نشان می‌دهد. اشاره کردن با انگشت اشاره معمولاً نشانه تحکم و حتی پرخاشگری است، در حالی که قرار دادن کف دست‌ها در موازات هم برای متقاعدسازی و نشان دادن اقتدار به کار می‌رود. مالیدن دست‌ها به هم می‌تواند نشان از انتظار، تفکر یا حتی اضطراب باشد. درست کردن حلقه با انگشتان رضایت را نشان می‌دهد، در حالی که فرو بردن انگشتان در هم یا قفل کردن آن‌ها می‌تواند نشان‌دهنده استرس و فشار روانی باشد. مشت کردن دست‌ها معمولاً نشانه عصبانیت است.

شیوه دست دادن نیز از تکنیک های زبان بدن بوده و پیام‌های ظریفی را منتقل می‌کند. دست دادن سلطه‌گرانه با قرار گرفتن دست فرد رو به بالا نشان از تمایل به کنترل دارد. دست دادن با هر دو دست نشان‌دهنده صمیمیت است و لمس آرنج یا شانه در هنگام دست دادن، حمایت و رفاقت را منتقل می‌نماید. دست دادن شل و ول تأثیر منفی گذاشته و عدم اعتماد به نفس را القا می‌کند، در حالی که دست دادن با دستان مرطوب می‌تواند نشانه اضطراب باشد. باز بودن انگشتان در هنگام دست دادن ممکن است نشان از احساس تسلط باشد. میزان فشار و مدت‌زمان دست دادن نیز می‌توانند پیام‌هایی در مورد اعتمادبه‌نفس، احترام و تمایل به ادامه ارتباط منتقل نمایند.

آموزش زبان بدن و چهره شناسی: صورت

چهره، به ویژه چشم‌ها و لب‌ها نیز از از تکنیک های زبان بدن بوده و نقش تعیین‌کننده‌ای در تشخیص هیجانات و برقراری ارتباط عاطفی دارد. از طریق تماس چشمی می‌توان اعتماد، صداقت و توجه را منتقل نمود. حفظ تماس چشمی در بازه‌های ۲۰ تا ۳۰ ثانیه‌ای، همراه با نگاه‌های کوتاه به اطراف و تکان دادن سر، روشی مؤثر برای ایجاد ارتباط چشمی تأثیرگذار است. در مقابل، عدم تماس چشمی و پریدگی رنگ چهره ممکن است نشان‌دهنده پنهان کردن موضوعی باشد.

طبق صحبت های ماکان آریا پارسا آموزش زبان بدن و چهره شناسی و همچنین ارزیابی تماس چشمی مخاطب نیز اطلاعات ارزشمندی ارائه می‌دهد؛ خیره شدن نشان از توجه عمیق، پلک زدن سریع می‌تواند نشانه استرس یا حواس‌پرتی و تغییر اندازه مردمک چشم نمایانگر هیجان و جذب شدن است. نگاه کردن مداوم به اطراف نیز ممکن است حاکی از خستگی یا بی‌علاقگی باشد.

لب‌ها نیز در تکنیک های زبان بدن نقش مهمی دارند. لبخند زدن، ساده‌ترین راه برای ایجاد حس خوشایند و از بین بردن حالت دفاعی در مخاطب است. در مقابل، جویدن یا فشردن لب‌ها می‌تواند از نشانه‌های استرس باشد. علاوه بر این، توانایی نشان دادن هیجانات مختلف در چهره، تأثیرگذاری بر مخاطب را به طور چشمگیری افزایش می‌دهد. برای مثال، نشان دادن شادی با جمع شدن عضلات دور چشم و بالا رفتن گوشه‌های دهان حس امنیت و آرامش را منتقل می‌کند، در حالی که حالت غم با پایین آمدن گوشه‌های ابرو و افتادن پلک‌ها حس همدلی را برمی‌انگیزد. بروز خشم با پایین آمدن ابروها و سفت شدن لب‌ها، ترس با بالا رفتن ابروها و کشیده شدن دهان، انزجار با جمع شدن بینی و بالا رفتن لب بالایی و جاخوردگی با بالا رفتن ابروها و باز ماندن دهان، همگی پیام‌های غیرکلامی قدرتمندی هستند که در تعاملات انسانی نقش بسزایی دارند.

آموزش زبان بدن و چهره شناسی: ژست بدن

از دیدگاه ماکان آریا پارسا در تکنیک های زبان بدن، وضعیت بدنی یا ژست اطلاعات فراوانی را درباره احساسات و نگرش افراد منتقل می‌نماید. برای این نوع وضعیت دو حالت کلی وجود دارد: وضعیت بدنی باز و بسته. وضعیت باز، که با خم شدن به سمت جلو، باز کردن دست‌ها و پاها، شانه‌های آرام، خم کردن اندک گردن، صاف ایستادن و نشستن، بالا نگه داشتن چانه و قرار دادن دست‌ها در پشت یا روی باسن مشخص می‌شود. این وضعیت‌ها نشان‌دهنده علاقه، اعتماد به نفس، قاطعیت و تمایل به تعامل است. همسان کردن پاها با عرض شانه و صاف کردن پشت نیز از نشانه‌های این وضعیت مثبت هستند. علاوه بر این، حفظ شانه‌ها در حالت پهن، جلوگیری از اخم کردن و نداشتن حالت خمیده، همگی به القای حس قدرت و کنترل کمک می‌کنند.

در مقابل، وضعیت بدنی بسته، که شامل نزدیک کردن دست‌ها و پاها به بدن، انداختن پاها روی یکدیگر و قرار گرفتن در حالت دست به سینه است، معمولاً نشان‌دهنده احساس ناامنی، اضطراب، دفاعی بودن و عدم تمایل به تعامل است. روی هم انداختن مچ پاها نیز می‌تواند حس هوشیاری و رقابت را القا کند. هم‌راستا نبودن بدن با مخاطب و خم کردن بیش از حد گردن نیز می‌توانند پیام‌های منفی مانند بی‌توجهی، عدم اعتماد به نفس یا سلطه‌پذیری را منتقل کنند. خودداری از بروز احساسات در چهره نیز ممکن است حس عدم راحتی و ناامنی را به دیگران القا کند، مگر در موقعیت‌های خاص مانند مذاکرات که ممکن است هدفمند باشد.

چگونه ارتباطات غیرکلامی را بهبود بخشیم؟ نکات مهم

• به یاد داشته باشید که احساسات مسری هستند؛ ناراحتی شما به سرعت به دیگران منتقل شده و وضعیت را وخیم‌تر می‌کند.
• اگر احساس غرق شدن در استرس دارید، مکث کنید.
• قبل از بازگشت به گفتگو، لحظه‌ای به آرام کردن خود اختصاص دهید.
• پس از بازیابی تعادل احساسی، آمادگی بیشتری برای برخورد مثبت با موقعیت خواهید داشت.
• باید بتوانید احساسات دیگران و احساسات واقعی پشت نشانه‌های ارسالی آن‌ها را تشخیص دهید.
• خودآگاهی احساسی شما را قادر می‌سازد تا منظور دیگران را به درستی بخوانید، از جمله احساساتی که تجربه می‌کنند و پیام‌های ناگفته‌ای که می‌فرستند.
• با ارسال نشانه‌های غیرکلامی هماهنگ با کلام خود، اعتماد را در روابط ایجاد کنید.
• به گونه‌ای پاسخ دهید که نشان دهید درک می‌کنید و اهمیت می‌دهید.
• به ناسازگاری‌ها توجه کنید. آیا فردی چیزی می‌گوید، اما زبان بدنش چیز دیگری را منتقل می‌کند؟ برای مثال، آیا در حالی که سرش را به علامت نفی تکان می‌دهد، به شما “بله” می‌گوید؟
• نشانه‌های غیرکلامی را به صورت گروهی در نظر بگیرید.
• بیش از حد به یک ژست یا نشانه غیرکلامی واحد تکیه نکنید.
• تمام نشانه‌های غیرکلامی دریافتی، از تماس چشمی گرفته تا لحن صدا و زبان بدن را در نظر بگیرید. آیا نشانه‌های غیرکلامی آن‌ها در مجموع با آنچه می‌گویند سازگار است یا ناسازگار؟
• به غرایز خود اعتماد کنید. احساسات درونی خود را نادیده نگیرید.