تغییر شغل از کارمندی به شغل آزاد + راهکارهایی برای تغییر شغل

دنیای پرسرعت امروز، شرایطی پدید آورده که دیگر نمی‌توان انتظار داشت هر روز یک کار مشخص را تکرار کرد و همچنان با کل دنیا هماهنگ بود. کارمندی یکی از مشهورترین کارهای تکراری است که نمی‌توان انتظار داشت با تغییرات سریع دنیای امروز هماهنگ بماند. به همین دلیل طبیعی است از خود بپرسیم که آیا در این دنیای پرهیاهو، همچنان کارمند بودن یک شغل امن محسوب می‌شود؟ پاسخ آن ساده است: خیر. اما چکار می‌توان کرد؟

تغییر شغل از کارمندی به آزاد درست جدا شدن از نقش شهروندی ساده به نقش یک ابرقهرمان است. کسی که وارد شغل آزاد می‌شود، هر روز منتظر یک رویداد جدید است و به همین دلیل باید با استفاده از توانایی‌های شخصی‌اش آن را کنترل کند. برای همین امروزه اگر قصد دارید از کارمند به یک فریلنسر تغییر شغل دهید، باید یک شنل ابرقهرمانی نیز برای خود تهیه کنید. این کار هم هیجان‌انگیز است هم پرچالش.

همینکه دست از شغل کارمندی بکشید، ناگهان متوجه خواهید شد که زمان در دست شما انعطاف‌پذیر می‌شود، نوع پروژه را خودتان انتخاب می‌کنید و دیگر درآمدی مشخص سر ماه به حسابتان واریز نمی‌شود. همان‌طور که دکتر ماکان آریا پارسا به عنوان یکی از موفق‌ترین کارآفرینان ایرانی اشاره کرده، تغییر مسیر شغلی بدون پذیرش ریسک و تلاش مستمر برای غلبه بر مشکلات آن، ممکن نیست.

دلایل تغییر شغل از کارمندی به آزاد

با اینکه دلایل زیادی برای تغییر شغل از کارمندی به آزاد وجود دارد، اما با مطالعه دلایل افراد مختلف متوجه شده‌ایم، چند انگیزه مشخص برای آن وجود دارد که شامل موارد زیر است:

انعطاف پذیری بیشتر: کارمندی انعطاف‌پذیری ندارد. شما باید هر روز از ساعت 8 الی 9 صبح سرکار حاضر شوید و تا حدود 3 و 4 عصر یک کار مشخص را تکرار کنید. با چنین شرایطی نمی‌توانید برنامه‌ای برای سفر با همسر و فرزندتان داشته باشید، مگر اینکه در ایام تعطیلی باشد. برای همین یکی از دلایل اصلی تغییر شغل دولتی به آزاد انعطاف‌پذیری بیشتر عنوان شده است. در این زمینه دکتر ماکان پارسا نقل قول جالبی دارد: اگر روزی به خودتان آمدید و دیدید که وقت کافی برای همسر و فرزندتان ندارید، بدانید که وقت تغییر مسیر شغلی است.

دسترسی به کار مورد علاقه: همه ما از دوران نوجوانی تعداد زیادی رویا و آرزو در ذهن می‌پرورانیم که قاعدتا به همه آنها نخواهیم رسید. این رویاها و آرزوها با زندگی کارمندی محو می‌شود. برای همین یکی دیگر از انگیزه‌های تغییر شغل از کارمندی به شغل آزاد دنبال کردن رویاها و دسترسی به کار مورد علاقه عنوان شده است. همینکه دست از شغل کارمندی بکشید، دیگر رئیستان نمی‌تواند زندگی شما را جهت‌دهی کند. خودتان می‌توانید هر پروژه کاری که دلتان می‌خواهد انتخاب کرده و دنبال کنید.

ظرفیت بیشتر از کارمندی: خیلی از کسانی که مسیر تغییر شغل از کارمندی به آزاد را دنبال کرده‌اند، مهم‌ترین انگیزه خود را امکان بروز ظرفیت‌هایشان دانسته‌اند. کار در یک شرکت یا اداره، یک سقف با ظرفیتی محدود برای توانایی‌های شما در نظر می‌گیرد. برای همین اگر ظرفیت‌هایی بیشتر از کارتان داشته باشید، هرگز فرصت بروز آنها به شما داده نمی‌شود.

تنوع کاری: دلیل آخری که برای تغییر شغل دولتی به آزاد عنوان شده، تنوع کاری است. تنوع کاری به این معنی است که شما خودتان می‌توانید جنس کار و نرخ سود آن را مشخص کنید. اینطور می‌توانید در ابتدا با نرخ سود پایین دست به امتحان هر کاری بزنید و بعد که حرفه‌ای شدید، نرخ را بالا ببرید و درآمدتان را به صورت تصاعدی افزایش دهید.

تاثیر شغل کارمندی و شغل آزاد بر سبک زندگی و سلامت روان

زندگی کارمندی و شغل آزاد هر کدام سبک زندگی خاص خود را دارند و برای همین به شکلی متفاوت روی سلامت روان و زندگی ما تاثیر می‌گذارند. در این زمینه بد نیست نگاهی به تحقیقات اخیر که در این زمینه انجام شده بیاندازیم:

تاثیر زندگی کارمندی: محققان با بررسی داده‌های فراوانی که از کارمندان شرکت‌های مختلف به دست آمده به این نتیجه رسیده‌اند که ایجاد تعادل بین کار و زندگی روزانه برای داشتن سلامت روان بسیار ضروری است. این تعادل به کاهش استرس و افزایش رضایت از زندگی منجر می‌شود که از ضروریات داشتن روانی سالم هستند.

به طور کلی زندگی کارمندی به خاطر اینکه در یک محیط کاری جریان دارد، نیازمند مراقبت بیشتر است. ارتباطات سازمانی باید مشخص، بدون استرس و البته انعطاف‌پذیر باشد تا بتوان سطح استرس کارمندان را کاهش داد. برای همین اگر در یک محیط کاری با تنش بالا کار می‌کنید، لازم است که یا به فکر تغییر محیط باشید یا اینکه رعایت دستورات خود ایمنی را آغاز کنید.

تاثیر شغل آزاد: سبک زندگی فریلنسری یا همان شغل آزاد متفاوت است. اگر فریلنسر هستید، ممکن است ساعت 4 صبح یک پروژه را شروع کنید و مجبور شوید نظم خواب خودتان را برای انجام آن به هم بزنید. به همین دلیل بسیاری از محققین عقیده دارند که افراد با شغل آزاد و زمان کار انعطاف‌پذیر، اگر مراقب سلامتی خود نباشند به سلامت روان و حتی بدنشان آسیب‌های جدی وارد می‌آید. این موضوع بسیار مهم است که حتی با داشتن شغل آزاد برنامه‌ریزی داشته باشید تا به خواب و سبک زندگی سالم شما آسیبی وارد نشود.

برای همین است که دکتر ماکان آریا پارسا در کتاب‌ها و نوشته‌هایش تاکید زیادی روی مدیریت استرس و ایجاد تعادل بین کار و زندگی چه در مسیر شغلی کارمندی چه در مسیر شغلی آزاد دارد.

راهکارهایی برای تبدیل شغل کارمندی به شغل آزاد

اگر قصد دارید مسیر تغییر شغل دولتی به آزاد را تجربه کنید، باید خود را برای چالش‌های آن نیز آماده کنید. برای اینکه این مسیر برای شما روشن‌تر و ساده‌تر شود، سه پیشنهاد اساسای زیر را جدی بگیرید و به کار ببرید.

ارزیابی خود و آمادگی اولیه

قبل از اینکه مسیر تغییر شغل از کارمندی به آزاد را آغاز کنید، باید از خود یک سری سوالات بپرسید. این سوالات به شما کمک می‌کند یک ارزیابی اولیه از خود داشته و بدانید که آمادگی اولیه برای انجام این کار را دارید یا نه. سوالات اینها است:

• آیا پس‌اندازی دارم که حداقل شش ماه برای پرداخت هزینه‌های زندگی کافی باشد؟
• آیا نمونه کارهای قوی دارم که توانایی‌های من را به خوبی نشان دهد؟
• آیا برتری رقابتی نسبت به دیگر فریلنسرها با مهارت‌های متنوع دارم یا نه؟
• آیا از میزان تقاضای بازار برای مهارت‌هایم آگاه هستم؟

با استفاده از این سوالات می‌توانید مزیت رقابتی، فرصت بازار، ثبات مالی و اعتبار حرفه‌ای خود را ارزیابی کنید. اگر به هر یک از آنها «بله» بگویید، آماده رفتن به مرحله بعدی هستید. در غیر این صورت، قبل از ادامه کار باید روی این موارد کار کنید و آنها را ارتقا دهید.

ارزیابی سبک زندگی

سبک زندگی شامل یک سری عادات و علایق است. به همین دلیل ایجاد هماهنگی میان شغل با علایق و سلایق برای کسب انگیزه بلندمدت و رضایت شغلی بسیار مهم است. دنبال کردن شغلی که با علایق شما همسو باشد، تضمین می‌کند که در مواجهه با چالش‌ها، متعهد، با انگیزه و مقاوم باقی بمانید. وقتی اینطور نباشد، ممکن است نشانه‌ی فرا رسیدن زمان تغییر شغل باشد. به همین دلیل حتما قبل از تغییر شغل از کارمندی به آزاد سبک زندگی و علایق خود را بشناسید و بعد تصمیم بگیرید که دوست دارید وارد کار فریلنسری شوید یا نه. برای مثال آیا فردی هستید که بتوانید برنامه‌ریزی کنید و کار را به موقع تحویل دهید یا جزو افرادی هستید که حتما باید یک مدیر یا مافوق بالا سر خود داشته باشید تا بتوانید کار انجام دهید.

برنامه‌ریزی مالی و دوران گذار

هر زمان به طور جدی تصمیم گرفتید که مسیر تغییر شغل دولتی به آزاد را آغاز کنید، لازم است یک برنامه‌ریزی مالی برای دوران گذار داشته باشید. برای اینکه یک برنامه‌ریزی مالی مناسب داشته باشید، نکات زیر را مد نظر داشته باشید:

مطمئن شوید به اندازه کافی پس‌انداز دارید، طوری که حداقل تا 6 ماه کفاف زندگی شما را بدهد. برای اینکار اگر مثلا قصد دارید سال بعد وارد کار آزاد شوید، از اکنون یک حساب بانکی ایجاد کنید و براساس مخارج روزانه خود، هر ماه مبلغی را کنار بگذارید. همچنین سعی کنید هر مبلغ اضافی که به دستتان می‌رسد را هم به این حساب واریز کنید تا خیالتان راحت باشد.

گام‌های اجرایی

همینکه از پس‌انداز خیالتان راحت شد، برای تغییر شغل از کارمندی به آزاد گام‌های عملی زیر را بردارید:

• یک پروفایل اینترنتی که شامل مهارت‌ها و نمونه کارهای شما باشد بسازید. مثلا می‌توانید در لینکدین یک پروفایل برای خود بسازید.
• در دوره‌های جدید و وبینارهای مرتبط با پتانسیل خود شرکت کنید و مهارت‌های بازاریابی دیجیتال و مدیریت مالی را یاد بگیرید.
• سعی کنید برند آنلاین خودتان را به تدریج راه‌اندازی کنید. مثلا داشتن یک سایت رسمی با لوگو و نماد اعتماد الکترونیک، به شما جنبه رسمی‌تری می‌دهد و مشتریان با اعتماد کارهای خود را به شما می‌سپارند.
• کارهای بازاریابی و شبکه‌سازی با کسانی که در حیطه کاری شما فعالیت دارند را آغاز کنید.
• همچنان که در حال کارمندی هستید، اولین پروژه خود را انجام دهید تا مطمئن شوید از پس کار بر می‌آیید.

از کارمندی شرکت بازاریابی تا کسب درآمد دلاری

برای اینکه بهتر چالش‌ها و موقعیت‌های تغییر شغل از کارمندی به آزاد درک کنید، بد نیست خاطره‌ای از یک تجربه که دکتر ماکان آریا پارسا در سمینارهای خود به آن اشاره می‌کند را با هم مرور کنیم. دکتر ماکان آریا پارسا اشاره کرد به اینکه چطور یکی از دوستانش که از کارمندی برای یک شرکت بازاریابی خسته شده بود توانست با اجرای تمام مراحل تغییر شغل دولتی به آزاد به طور اصولی، یعنی با پس انداز مناسب، تمرین یک پروژه پیش از استعفا و بازایابی آنلاین درست، وارد مسیری شود که در انتها برای او کسب درآمد دلاری به همراه داشته است. از سویی دوست دیگری هم بوده که بدون توجه به این موارد وارد مسیر تغییر شغلی شده و بعد از مدتی به خاطر عدم مدیریت مناسب چالش‌های مالی، هم شغل کارمندی خود را از دست داده، هم نتوانسته در بازار آزاد موفق شود.

مدیریت چالش‌های دوران تغییر شغل

در بخش قبلی متوجه شدیم که تغییر شغل دولتی به آزاد با چه چالش‌هایی روبروست. در این بخش راهکارهایی برای مدیریت این چالش‌ها در اختیارتان می‌گذاریم تا با خیال راحت از این تغییر شغلی برآیید. تعدادی از چالش‌های اصلی تغییر مسیر شغلی شامل مشکلات مالی، استرس، از دست دادن توانایی است. برای هر کدام اما راهکاری وجود دارد:

اول از همه تمام چالش‌ها و احساسات منفی خود را بپذیرید. تغییر همیشه چالش‌برانگیز است، اما در عین حال فرصتی برای رشد، یادگیری و کشف علایق جدید محسوب می‌شود. چالش‌ها را به عنوان فرصتی برای توسعه تاب‌آوری، کشف پتانسیل‌های خود و ایجاد یک مسیر شغلی رضایت‌بخش‌تر در نظر بگیرید. سعی کنید یک برنامه‌ریزی مالی دقیق داشته باشید. ایجاد یک برنامه مالی می‌تواند به کاهش اضطراب شما کمک کند. برای مواقع اضطراری پس‌انداز کنید، برای پر کردن شکاف، به دنبال کار آزاد یا پاره وقت باشید و در طول گذار، بودجه‌بندی دقیقی داشته باشید.

اهداف کوتاه‌مدت تعریف کنید، مانند یادگیری مهارت‌های جدید، و هر موفقیتی را در طول مسیر جشن بگیرید. این پیروزی‌ها شما را با انگیزه نگه می‌دارند. زمان خود را با ابزارهای مختلف مثل تقویم دیجیتال و اپلیکیشن‌های برنامه‌ریزی مدیریت کنید. در نهایت از حمایت افرادی که در این مسیر گام نهاده‌اند، مثل مربیان و گروه‌های حرفه‌ای بهره ببرید.

تغییر مسیر شغلی با آگاهی کامل

تغییر شغل از کارمندی به آزاد با چالش‌های زیادی روبروست. شما باید یک برنامه‌ریزی مالی دقیق، یک مدیریت زمان کارآمد و البته تلاش و کوشش مدام داشته باشید. برای اینکه در مسیر تغییر شغل خود موفق شوید باید اول اطمینان یابید که کار آزاد با سبک زندگی شما هماهنگی دارد یا خیر؟ به همین دلیل باید به درجه‌ای از خودشناسی برسید تا بتوانید آگاهانه تصمیم بگیرید. یادتان باشد در طول مسیر از یادگیری مهارت‌های جدید بازنمانید. داشتن اعتماد به نفس و انگیزه نیز نیروی محرکه شما در این مسیر خواهد بود. کار تغییر مسیر شغلی را به صورت تدریجی آغاز کنید و به هیچ وجه در لحظه تصمیم نگیرید تا از پس مشکلات و چالش‌های آن نیز به خوبی برآیید.